Planując współpracę na podstawie umowy zlecenia, warto dokładnie poznać zasady odprowadzania składek ZUS. Przedstawiamy kompleksowe informacje, które pomogą zrozumieć, kiedy i w jakim zakresie należy opłacać składki ubezpieczeniowe.
Czy od umowy zlecenia płaci się ZUS?
Odprowadzanie składek ZUS od umowy zlecenia zależy od wielu czynników. Standardowo umowy zlecenia podlegają obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, jednak występują wyjątki i szczególne przypadki.
Minimalna składka dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. Zakres pozostałych składek uzależniony jest od:
- wysokości otrzymywanego wynagrodzenia
- posiadania innych źródeł ubezpieczenia
- statusu zleceniobiorcy (np. student, emeryt)
- rodzaju wykonywanej pracy
- formy zatrudnienia zleceniodawcy
Charakterystyka umowy zlecenia
Umowa zlecenia stanowi popularną formę współpracy w Polsce. W odróżnieniu od umowy o pracę, zleceniobiorca nie podlega bezpośredniemu kierownictwu i może powierzyć wykonanie zadań innej osobie. Ta elastyczność odróżnia ją od zatrudnienia etatowego.
Obowiązkowe i dobrowolne ubezpieczenia społeczne
Przy umowie zlecenia występują dwa rodzaje ubezpieczeń:
| Ubezpieczenia obowiązkowe | Ubezpieczenia dobrowolne |
|---|---|
|
– emerytalne – rentowe – wypadkowe – zdrowotne |
– chorobowe (daje prawo do zasiłku chorobowego) |
Kiedy składki ZUS są płacone od umowy zlecenia?
Obowiązek opłacania składek ZUS powstaje, gdy umowa zlecenia stanowi jedyne źródło ubezpieczenia. Wysokość wynagrodzenia determinuje zakres odprowadzanych składek. Nawet przy prowadzeniu jednoosobowej działalności, zatrudniając osoby na zlecenie, należy odprowadzać za nie składki.
Próg wynagrodzenia a obowiązek składkowy
Wynagrodzenie z umowy zlecenia wpływa na zakres składek ZUS. Przy zarobkach przekraczających minimalne wynagrodzenie (4300 zł brutto w 2024 roku) obowiązują pełne składki na ubezpieczenia społeczne. Przy kilku umowach zlecenia składki odprowadza się od najwyżej płatnej umowy do osiągnięcia progu minimalnego wynagrodzenia.
Inne tytuły do ubezpieczenia a umowa zlecenia
Zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS dotyczy:
- studentów do 26. roku życia
- osób zatrudnionych na etacie z minimalnym wynagrodzeniem
- emerytów (w określonych przypadkach)
- zleceń wykonywanych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności
Rola zleceniodawcy w odprowadzaniu składek
Zleceniodawca jako płatnik składek ma obowiązek zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczeń w ciągu 7 dni od rozpoczęcia współpracy. Do jego zadań należy comiesięczne rozliczanie i terminowe opłacanie składek, w tym składki zdrowotnej oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Obowiązki zleceniodawcy w zakresie ubezpieczeń
Przepisy jasno określają zadania zleceniodawcy dotyczące ubezpieczeń. Po zawarciu umowy zlecenia ma on 7 dni na zgłoszenie zleceniobiorcy do odpowiednich ubezpieczeń społecznych lub zdrowotnego. Comiesięczne obowiązki obejmują rozliczanie składek, terminowe ich odprowadzanie do ZUS oraz przygotowywanie deklaracji rozliczeniowych.
| Rodzaj składki | Całkowita stawka | Część zleceniodawcy | Część zleceniobiorcy |
|---|---|---|---|
| Emerytalna | 19,52% | 9,76% | 9,76% |
| Rentowa | 8% | 6,5% | 1,5% |
Zleceniodawca musi również zapewnić odpowiednie warunki do realizacji zlecenia oraz nadzorować wykonanie postanowień umowy. Te wszystkie zobowiązania sprawiają, że jego rola wykracza znacznie poza samo wypłacanie wynagrodzenia.
Ubezpieczenie zdrowotne a umowa zlecenia
Ubezpieczenie zdrowotne ma szczególny charakter przy umowach zlecenia. W przeciwieństwie do ubezpieczeń społecznych, jest ono prawie zawsze obowiązkowe – nawet gdy zleceniobiorca nie opłaca składek emerytalnych i rentowych.
- składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru
- obowiązuje przy każdej płatnej umowie zlecenia niezależnie
- dotyczy wszystkich przychodów z umów zlecenia osobno
- wyjątek stanowią studenci do 26. roku życia
- nie dotyczy nieodpłatnych umów zlecenia
System ten gwarantuje dostęp do publicznej opieki zdrowotnej każdej osobie wykonującej płatną pracę, co stanowi podstawę polityki społecznej państwa.
